Działalność nierejestrowana w pigułce

Decyzja o otwarciu własnego biznesu często wydaje się skokiem na głęboką wodę. Wiele formalności, ryzyko, sprawy urzędowe – często te czynniki mogą zniechęcić do podejmowania aktywności gospodarczej. Na początek dobrym rozwiązaniem może być więc działalność nierejestrowana – krok po kroku przedstawiona w tym artykule.

Dla zabieganych – droga na skróty:

• Co to jest działalność nierejestrowana?
• Jak założyć działalność nierejestrowaną?
• Działalność nierejestrowana a ZUS
• Podatek od działalności nierejestrowanej
• Kasa fiskalna a działalność nierejestrowana
• Działalność nierejestrowana a VAT
  
• Działalność nierejestrowana a praca na etacie
  
• Działalność nierejestrowana = uproszczona ewidencja sprzedaży
  
• Działalność nierejestrowana – koszty uzyskania przychodu
  

 

Co to jest działalność nierejestrowana?

Pojęcie “działalność nierejestrowana” jest w Polsce stosunkowo nowe. Do naszego porządku prawnego wprowadziła je ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. Przed wprowadzenie tej ustawy każda osoba, która chciała legalnie prowadzić działalność, musiała zgłosić się do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) i podlegać wszystkim wymogom z tym związanym. Prawo przedsiębiorców pozwala jednak na pewien wyjątek dla najdrobniejszych przedsiębiorców. Jeśli więc spełniasz podstawowe warunki:

• przez ostatnie 60 miesięcy nie prowadziłeś działalności gospodarczej
• kwota przychodu z działalności nierejestrowanej w żadnym miesiącu nie przekracza połowy minimalnego miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w danym czasie
• profil Twojej działalności nie wymaga pozwoleń i koncesji
• nie prowadzisz działalności w formie spółki cywilnej

to możesz uznać, że prowadzisz działalność nierejstrowaną!

Jak założyć działalność nierejestrowaną?

Wiele osób zastanawia się, jak założyć działalność nierejestrowaną. Ogromnym plusem tej formy biznesu jest jednak to, że tej działalności… nie trzeba wcale zakładać. Nie potrzebujesz wpisu do CEIDG, urzędu skarbowego ani GUS, a więc nie zostanie Ci nadany numer NIP i REGON. Z działalnością nierejestrowaną nie wiążą się żadne formalności przy założeniu.

Działalność nierejestrowana a ZUS

Działalność nierejestrowana a ZUS to kwestia, która spędza sen z powiek wielu początkującym przedsiębiorcom. Z korzyścią dla nich, przy prowadzeniu działalności nierejestrowanej nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Nie trzeba więc dokonywać zgłoszenia do ZUS.

Uwaga: brak zgłoszenia do ZUS oznacza, że początkujący przedsiębiorca nie jest objęty ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym. Jeśli więc nie ma innej podstawy do ubezpieczeń – umowy o pracę, zlecenia, emerytury, zgłoszenie do ubezpieczeń przez innego członka rodziny itp. – to nie ma także dostępu do powszechnej opieki zdrowotnej i nie gromadzi środków na emeryturę.

Podatek od działalności nierejestrowanej

Prowadzenie działalności “na próbę” wiąże się ze zwolnieniem z ZUS, ale nie z podatku dochodowego. Wszystkie osiągnięte w danym roku przychody należy opodatkować na zasadach ogólnych wg skali podatkowej. Rozliczenia tego dokonuje się na formularzu PIT-36 w pozycji “Działalność nierejestrowana”, składanym do końca kwietnia następnego roku. Podatek od działalności nierejestrowanej płatny jest raz w roku: nie ma obowiązku odprowadzania comiesięcznych zaliczek na podatek.

Kasa fiskalna a działalność nierejestrowana

Prowadząc działalność nierejestrowaną możesz korzystać ze zwolnienia z kasy fiskalnej, do limitu obrotów 20 tys. zł na rok. Istnieje jednak grupa zawodów, przy których od razu powstaje obowiązek rejestrowania sprzedaży przy pomocy kasy fiskalnej. Obejmuje to między innymi działalność fryzjerów, kosmetyczek, usługi w zakresie naprawy pojazdów czy przewozu osób.

Działalność nierejestrowana a VAT

W większości przypadków przy prowadzeniu działalności nierejestrowanej można korzystać ze zwolnienia z VAT. Limit obrotów, uprawniający do zwolnienia, wynosi 200 000 zł na rok i dotyczy jednakowo wszystkich przedsiębiorców. Przy obecnej wysokości płacy minimalnej osiągnięcie tak wysokich przychodów wiązałoby się z zarejestrowaniem działalności w CEIDG i nie byłoby mowy o prowadzeniu działalności nierejestrowanej.

Trzeba też pamiętać, że istnieje grupa usług, która nie może korzystać ze zwolnienia z VAT. Przy usługach takich jak na przykład usługi prawnicze, jubilerskie, doradcze, factoring czy sprzedaż części do samochodów i motocykli do VAT należy zgłosić się już przed pierwszą sprzedażą! Rozpoczynając prowadzenie działalności nierejestrowanej należy więc zawsze sprawdzić, czy przypadkiem dana działalność nie jest objęta podatkiem VAT bez względu na limit przychodów.

Działalność nierejestrowana a praca na etacie

Działalność nierejestrowaną możesz bez problemu łączyć z pracą na etacie. Jeśli spełniasz wszystkie pozostałe warunki i pozwala Ci na to czas, to nie ma przeszkód do prowadzenia działalności nierejestrowanej. Dozwolone jest także prowadzenie działalności nierejestrowanej i świadczenie w tym samym czasie usług w ramach umowy zlecenie lub o dzieło.

Ważne jednak, że jako zleceniobiorca podlegasz ubezpieczeniom społecznym. Jeśli więc w swojej działalności nierejestrowanej zajmujesz się sprzedażą ręcznie wykonanych zaproszeń ślubnych, a dodatkowo sprzątasz dorywczo pobliskie biuro, to z tytułu świadczenia usług sprzątania powinieneś zostać objęty składkami na ubezpieczenia społeczne, a Twój zleceniodawca powinien wystąpić w roli płatnika składek ZUS.

Działalność nierejestrowana = uproszczona ewidencja sprzedaży

Prowadząc działalność nierejestrowaną musisz kontrolować swoje przychody, do czego powinna służyć uproszczona ewidencja sprzedaży. Można ją prowadzić w formie papierowej i powinna ona zawierać co najmniej: liczbę porządkową, datę i wielkość sprzedaży oraz wartość sprzedaży narastająco. Ewidencję można wzbogacić o inne informacje, na przykład numer wystawionego rachunku czy dane klienta.

Możesz też (a na żądanie klienta musisz!) wystawić kontrahentowi rachunek lub fakturę.

Działalność nierejestrowana – koszty uzyskania przychodu

Prowadząc działalność nierejestrowaną ponosisz także pewne koszty – to naturalne. Aby uwzględnić je w zeznaniu podatkowym, powinny mieć one związek z przychodem i być rzetelnie udokumentowane. Należy więc zachowywać wszystkie dowody zakupu, na przykład surowców czy materiałów. Najlepiej, jeśli zakupy będą udokumentowane imiennymi fakturami lub rachunkami.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat działalności nierejestrowanej, to warto zapoznać się z informacjami na stronach rządowych. Poniżej linki: 

https://www.gov.pl/web/rozwoj/broszura-o-dzialalnosci-nierejestrowej

https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/zakladanie-firmy/chce-wiedziec-jak-zalozyc-wlasna-firme/dzialalnosc-nierejestrowa-oraz-inne-sytuacje-w-ktorych-nie-trzeba-rejestrowac-firmy